Những tác phẩm ám ảnh về tâm lý con người như ‘The Platform’

The Platform (tạm dịch: Cái hố) là tác phẩm điện ảnh Tây Ban Nha thu hút khán giả trên các hệ thống chiếu phim trực tuyến thời gian qua. Xoay quanh thí nghiệm tàn bạo nhằm phân tích con người, bộ phim mô phỏng xã hội tư bản với những mặt tối. Ở đó, kẻ ở tầng trên được ăn uống no đủ, còn người ở tầng dưới buộc phải ăn thịt lẫn nhau để sinh tồn. Những ai ấn tượng với thể loại bóc tách tâm lý học hành vi đáng sợ như The Platform hẳn sẽ tìm thấy điểm chung giữa bộ phim và nhóm tác phẩm dưới đây.

Circle (2015): Lấy cảm hứng từ tác phẩm kinh điển 12 Angry Men (1957), Circle sở hữu nội dung độc đáo. 50 người tỉnh dậy trong một phòng tối. Cứ hai phút, lại có một người bị giết. Người nào tìm cách trốn thoát cũng thiệt mạng. Họ sớm nhận ra mình có thể “bầu chọn” cho người sắp tới bị chết là ai. Thế rồi một cuộc đấu tố nổ ra khi ai cũng muốn chứng minh mình đáng sống, kẻ khác đáng chết. Trong khi đó, một nhóm cố gắng giải mã quy luật giết người của vòng tròn nghiệt ngã. Circle là ví dụ cho thấy khi người ta được quyền chọn lựa sống chết cho người khác thì sẽ trở nên tàn bạo để sinh tồn ra sao.

The Invitation (2015): Trong The Invitation, nam chính cùng bạn gái quyết định tham gia bữa tiệc tối do vợ cũ của anh tổ chức. Nhân vật dần nhận ra có gì đó không ổn, từ những biểu hiện quái lạ của đôi chủ nhà cho tới khách mời. Trong khi đó, nỗi đau từ sự ra đi của đứa con trai trong chính căn nhà lại trỗi dậy khi anh có mặt. Điều làm nên sự khác biệt cho tác phẩm nằm ở một kịch bản sâu, khai thác nỗi đau mất mát, và cách con người đối mặt với nó. Trong khi nam chính Will chọn cách chối bỏ, thì người vợ cũ lại lựa chọn mang tới bi kịch cho tất cả.

Snowpiercer (2013): The Platform và bộ phim của đạo diễn Bong Joon-ho hay được so sánh bởi cấu trúc phân tầng giai cấp tương tự. Nếu như tác phẩm Tây Ban Nha mượn hình ảnh tầng của nhà tù, thì con tàu chứa đựng những sinh linh cuối cùng trên Trái Đất với các toa từ đầu tới cuối là hiện thân về xã hội phân chia giai cấp ngay cả khi nhân loại gần đi đến điểm tuyệt diệt. Sự phân hóa cư dân giữa các toa được thể hiện trong không chỉ lối sống, cách ăn mặc, mà còn cả suy nghĩ và mục tiêu. Khi mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm, những “hành khách” của toa cuối cùng vùng lên. Trong The Platform, nếu người tù Goreng là hiện thân của hy vọng phản kháng, đòi hỏi thay đổi, thì ở Snowpiercer, vai trò được trao cho Curtis (Chris Evans).

Coherence (2013): Bữa tiệc tối không thể quái gở hơn khi bạn cùng bạn tiệc chạm mặt phiên bản copy của bản thân, trong khi xung quanh tối thui vì mất điện. Mọi người trở nên hoảng loạn, rồi bắt đầu đi tìm lời giải thích thỏa đáng. Dựa trên ý tưởng thí nghiệm “con mèo của Schrödinger”, Coherence của đạo diễn James Ward Byrkit gây chú ý nhờ kịch bản mở. Ở đó, hầu hết diễn viên đều được tự do ứng tác ngẫu hứng.

Triangle (2009): Bộ phim tâm lý giật gân Anh quốc kể về chuyến du lịch trên biển của một bà mẹ đơn thân, con cô ấy và bạn bè. Khi tàu của họ gặp sự cố, tất cả di dời lên một con tàu bỏ hoang trước khi phát hiện hàng loạt điều kỳ quái. Không chỉ đem đến một tác phẩm đẫm máu, đạo diễn Christopher Smith còn đem tới kịch bản lồng ghép rất thú vị về vòng lặp thời gian, cùng động lực mạnh mẽ của tình mẫu tử khi nhân vật chính Jess dám hy sinh tất cả để bảo vệ con mình.

Exam (2009): Với kinh phí vỏn vẹn nửa triệu USD, kịch bản của Exam là một buổi test trình độ. Một công ty tập hợp những thí sinh ứng tuyển tiềm năng. Tất cả được xếp vào chung một căn phòng, rồi chỉ được phát cho tờ đề trắng tinh. Exam lôi cuốn ở chỗ tất cả đều gần như diễn ra trong căn phòng với 8 thí sinh. Mỗi người đều có câu chuyện và vấn đề riêng. Khi thời gian trôi đi, sự kiên nhẫn cùng tính hợp tác của mỗi cá nhân dần cạn kiệt. Càng về cuối, mức độ bạo lực, bất hợp tác, lừa dối lại có xu hướng gia tăng.

The Machinist (2004): Bộ phim của đạo diễn Brad Anderson với Christian Bale đóng chính xoay quanh người thợ máy Trevor (Bale) bị mắc chứng mất ngủ đến hoang tưởng. Anh sụt cân, người còn trơ xương và bắt đầu trải qua ảo giác. Sự suy sụp của Trevor khiến anh mất việc, mất luôn cơ hội lập gia đình, và đẩy bản thân vào tình trạng kiệt quệ dở sống dở chết. The Machinist không chỉ đem đến bức chân dung ám ảnh của những người mắc bệnh tâm lý, mà còn là lời cảnh tỉnh đến những ai xem nhẹ sức khỏe tinh thần.

Cube (1997): Điểm tương đồng giữa The Platform và Cube - bộ phim độc lập của Canada - nằm ở mô-típ một nhóm người xa lạ bị nhốt chung vào một cấu trúc nhà tù kỳ lạ. Với Cube, 5 người không thân quen bất chợt tỉnh dậy trong một khối rubik khổng lồ. Mỗi phòng đều ẩn chứa những cái bẫy chết người nếu không biết cách hóa giải. Dạng phim như Cube sẽ luôn phát sinh những mâu thuẫn trong quá trình trốn thoát hoặc giải quyết vấn đề bởi mỗi thành viên đều có bí mật riêng. Họ trở nên hoài nghi, căm ghét, đề phòng lẫn nhau. Chỉ khi một bi kịch xảy ra, hoặc một người quyết định tiết lộ điều mà họ biết, bộ phim mới có thể đi tiếp.